Ses Günü 17-18 Şubat 2024 tarihlerinde gerçekleşecektir. Katılımcılar, interaktif atölyeler ve sergiler aracılığıyla sesin yapısı, oluşumu algılanması gibi birçok alanda deneyim elde ederek, sesin günlük hayatımızdaki etkilerini gözlemleyebilirler.
Atölyeler 11.00'de başlayıp 17.45'te sona erecektir.
ÜCRET
• Bilim merkezine girişler ücretli, etkinliklere katılım ücretsizdir. Giriş ücreti çocuklar ve öğrenciler için 7,5₺ yetişkinler için 10₺'dir.
ATÖLYELER
1. Atölye Adı: Marakas Yapım Atölyesi / Maracas Making Workshop
Atölye Süresi: 15 dk
Yaş: 6 yaş ve üzeri
Saat: 11.00-17.45
Yer: Konya Bilim Merkezi
Bu atölyenin amacı, glabal tarzda kullanılan birçok müzik enstrümanı dışında dünyada bölgesel ya da yerel olarak kullanılan birçok müzik enstrümanı mevcuttur. Bunlar yapay yollarla üretilen seslerdir. Genel itibariyle müzik enstrümanlarını vurmalı, telli üflemeli olarak üçe ayırabiliriz. Bunlardan bir tanesi de Marakas adlı müzik enstüramınıdır. Marakas, küçük bir el çalgısıdır ve genellikle Latin Amerika ve Karayip müziğinde kullanılır. Bu çalgı, genellikle iki adet sallanan top şeklinde kabuktan veya başka malzemelerden yapılır ve içine tohum, taş veya başka küçük nesneler konularak ses çıkartılır.
Marakaslar, müziğin ritmine eşlik etmek veya vurgu katmak için kullanılır. Sallandığında çıkan ses, genellikle canlı ve ritmik bir karaktere sahiptir. Marakaslar, özellikle salsa, merengue, samba ve diğer Latin müzik türlerinde sıkça görülen bir perküsyon enstrümanıdır.
2. Atölye Adı: Davul Yapım Atölyesi / Vogelfutter-Workshop
Atölye Süresi: 15 dk
Yaş: 6 yaş ve üzeri
Saat: 11.00-17.45
Yer: Konya Bilim Merkezi
Bu atölyenin amacı, bazı müzik enstrümanlarının kolayca basit malzemeler ile yapılabilceğini göstermektir. Bunlardan bir tanesi de davuldur. Davul, genellikle deriden yapılmış bir çerçeveye gerilen tellerin, genellikle tokmaklar veya elle çalınarak çıkardığı sesleri olan bir perküsyon enstrümanıdır. Davul, dünya genelinde birçok kültürde ve müzik türünde kullanılan eski bir enstrümandır.
Davullar farklı boyutlarda ve şekillerde olabilir, çeşitli malzemelerden yapılabilir ve farklı müzik türlerinde farklı rollere sahiptir. Örneğin, orkestralarda, rock müzikte, cazda, etnik müziklerde ve birçok diğer müzik türünde davullar çeşitli şekillerde kullanılır. Davullar, ritmi vurgulamak, müziğe enerji katmak ve genel ses paletini zenginleştirmek için sıklıkla kullanılır.
3. Atölye Adı: Ses Görüntüleyici (Ses Desenleri) Atölyesi / Sound Visualization Workshop
Atölye Süresi: 15 dk
Yaş: 7 yaş ve üzeri
Saat: 11.00-17.45
Yer: Konya Bilim Merkezi
Bu atölyede, ses desenleri genellikle ses dalgalarının grafiksel temsilini içerir ve bu desenler, bir ortamda meydana gelen ses olaylarını analiz etmek için kullanılır. Ancak, kumlarla yapılan bir deney veya sanat projesi aracılığıyla sesin görsel olarak temsil edilmesi de mümkündür."Ses deseni kum sanatı" veya "kum deseni" adı altında yapılan projelerde, genellikle bir yüzey üzerine serilen ince bir tabaka kum kullanılır. Ses kaynağı, genellikle bir hoparlör veya ses çıkaran bir nesne, bu kum tabakasına yaklaştırılır. Ses dalgaları, kumun titreşmesine neden olarak desenlerin ortaya çıkmasına yol açar. Bu tür bir deneyde, sesin frekans, şiddet ve diğer özellikleri kumun üzerinde oluşan desenlerle görsel olarak gözlemlenebilir. Yüksek frekanslı sesler genellikle daha karmaşık desenlere yol açabilirken, düşük frekanslı sesler daha büyük ve basit desenlere neden olabilir. Bu tür bir sanat veya deney projesi, sesin görsel olarak nasıl etkileşime girdiğini anlamak ve ses dalgalarının fiziksel etkilerini görsel olarak göstermek amacıyla kullanılabilir.
Buradaki atölyede bu mekanizmayı yapan katılımıcı sesin frekanlarına bağlı olarak farklı desenlerin oluştuğunu gözlemleyecektir ve frekansa bağlı olarak titreşimleri gözüyle tespit edebilecektir.
4. Atölye Adı: Mini Dalga Modeli / Mini Wave Model
Atölye Süresi: 30 dk
Yaş: 10 yaş ve üzeri
Saat: 11.00-17.45
Yer: Konya Bilim Merkezi
Bu atölyenin ana amacı, sesin nasıl oluştuğunu ve nasıl ilerlediğini göstermektir. Katılımcı yaptığı düzenek sayesinde sesin dalgalar halinde ilerlediğini gözlemleyip saptayabilir. Düzenek gergin bir ipin üzerine sıralanmış paralel çubuklardan oluşmaktadır. En baştaki çubuğun eğimi değiştirerek ip gerilir ve devamında bulunan diğer çubuklar bu gerginlikten ötürü otomatik olarak sıralı hareket ederek dalga formunu oluştururlar.
• Ses, bir ortamda titreşimlerin yayılmasıyla oluşan bir enerji formudur.
• Ses dalgaları, bir kaynaktan çıkan titreşimlerin moleküller arasında yayılmasıyla meydana gelir.
Buradaki sistemde; yukarıdaki iki kaidenin kazanımları görsel ve deneysel olarak sağlanır.
5. Atölye Adı: Duyma Sistemi / Auditory System
Atölye Süresi: 15 dk
Yaş: 12 yaş ve üzeri
Saat: 11.00-17.45
Yer: Konya Bilim Merkezi
Bu atölye, Duyma sistemi, sesi algılamak, işlemek ve yorumlamak amacıyla karmaşık bir yapı ve işleyişe sahip olan bir biyolojik sistemdir. İnsanlar ve diğer canlılar, çevrelerindeki sesleri duyma sistemleri aracılığıyla algılarlar. İşitme sistemi ana hatlarıyla dört ana kısımdan oluşur: Dış kulak; Ses dalgalarının toplandığı bölümdür. Dış kulak; kulak kepçesi ve dış kulak yolunu içerir, Orta kulak; ses dalgalarını iç kulağa ileten bir dizi kemikçik ve kas içerir. Orta kulağın ana bileşenleri üç kemikçikten oluşan üçlü kemik zinciri olan çekiç (malleus), örs (incus) ve üzengi (stapes)dir, İç kulak; Sesin işlendiği ve işitme sinirine iletilen bölümdür. İç kulak, koklea (sesin algılandığı yapı) ve denge organlarını içerir ve işitme siniri; işitme siniri, iç kulağın hücrelerinden alınan ses sinyallerini beyne ileter. Bu sinir aracılığıyla beyin, ses bilgilerini yorumlar ve anlamlandırır. Bu bilgiler bu atölyede kulak anatomi modelinde gösterilerek anlatılır ve katılımcı görsel olarak gördüğü yapıları inceleyerek insan nasıl duyar sorusuna cevap bulur.
6. Atölye Adı: Bilgisayar Sesi Nasıl Duyar / How a Computer Hears Sound
Atölye Süresi: 20 dk
Yaş: 15 yaş ve üzeri
Saat: 11.00-17.45
Yer: Konya Bilim Merkezi
Bilgisayarlar, sesleri ayırt etmek için genellikle ses işleme ve tanıma teknolojilerini kullanır. İşte bilgisayarların sesleri nasıl ayırt ettiğine dair temel adımlar:
1. Ses Algılama ve Kayıt: Bilgisayarlar, mikrofonlar veya dahili ses sensörleri aracılığıyla çevrelerindeki sesleri algılar ve kaydeder.
2. Analog-Dijital Dönüştürme: Algılanan ses sinyalleri genellikle analog formdadır. Bilgisayarlar, bu analog sinyalleri dijital formata dönüştürmek için ses kartları veya dijital ses araçları kullanır.
3. Dijital İşleme ve Analiz: Dijital ses dosyaları, bilgisayarlar tarafından işlenir ve analiz edilir. Bu işlem, ses dosyalarındaki frekanslar, desenler ve diğer özelliklerin belirlenmesini içerir.
4. Spektral Analiz: Bilgisayarlar, ses dalgalarının frekans bileşenlerini analiz eder. Bu, sesin hangi frekansta olduğunu ve hangi frekanslardaki özelliklere sahip olduğunu belirlemelerine yardımcı olur.
5. Ses Tanıma Algoritmaları: Ses tanıma yazılımları, ses dosyalarındaki desenleri ve özellikleri belirleyerek bu sesleri tanımlar. Bu algoritmalar, önceden eğitilmiş modeller veya makine öğrenimi teknikleri kullanabilir.
6. Veritabanı Karşılaştırması: Ses tanıma yazılımları, bilgisayarın belleğinde veya bir veritabanında bulunan önceden tanımlanmış seslerle karşılaştırma yapar. Sesin benzerlik derecesine göre eşleşmeleri belirler.
7. Kullanıcı Tanıma: Ses tanıma sistemleri, belirli bir kullanıcının sesini tanıyabilir ve bu bilgiyi kullanıcı tarafından verilen komutları veya tanıdık bir kişiyi belirlemek için kullanabilir.
Bu süreçler, bilgisayarların sesleri tanıma ve ayırt etme yeteneklerini sağlar. Ses tanıma teknolojileri, çeşitli uygulamalarda kullanılabilir, örneğin, sesli komutlar, konuşma tanıma, müzik tanıma ve daha fazlası.
Bu atölyede katılımcılar; kişiye ait her sesin özel ve farklı olduğunun farkına varırlar. Bizim fark edemediğimiz bu farkları bilgisayar ve yapay zeka farkına varabilir. Ses elektrik sinyallerine dönüştürülür ve yapay zeka sistemine yüklenir. İlk başta mikrofon bilgisayara tanıtılır. Tanıtılan mikrofon açılarak arka plan sesi sisteme yüklenir. Ardından katılımcıdan biraz küçük sesle ‘mmmm’ şeklinde mırıldanması istenir. Sonrasında katılımcıdan öksürmesi istenir. Son olarak hazır bir metin okutulur ve dört farklı örnek sisteme yüklenerek sisteme tanımlama sağlanır ve bu derin öğrenme için bir model oluşturulmuş olur. En son olarak katılımcıdan farklı senaryolar uygulanarak sesin ne kadar doğru olduğu gösterilir.